Toen John zo’n twaalf jaar geleden in de schulden terecht kwam door het verlies van zijn werk, had hij er al een aantal lastige jaren opzitten. Hij was toen halverwege de twintig en vanaf zijn tienerjaren betrokken bij meerdere kanten van de maatschappij, zowel de lichte als de donkere kant. Die donkere kant kwam hij via werk mee in aanraking. De dingen die mee maakte en zag gaan aan het voorstellingsvermogen van de mensen aan de lichte kant voorbij. Dat is hen ook niet kwalijk te nemen. Ondanks dat John niet actief deelnam aan het donker, werd hij er dus wel bij betrokken. Loyaliteit en behulpzaamheid waren namelijk altijd zijn drijfveren.
Na het verlies van het werk dacht John in ieder geval verlost te zijn van dat diepe gedeelte gedeelte van het duister. Alhoewel de financiële problemen zich opstapelde zonder dat daar een directe oplossing voor was, toch zag hij het positief in. Ook kwam hij in die tijd in relatie met een ander beschadigd mens. Daar had ook het duister z’n voetafdruk stevig neergezet. Liefde maakte mogelijk dat twee levens met een ingewikkeld verleden toch samen de strijd aangingen. John ging vol goede moed allerlei ‘hulp trajecten’ in die de overheid hem bood in de overtuiging dat hij met hard werken en z’n best doen snel weer alles op de rit zou hebben. Niets bleek minder waar. Wat er volgde was een jarenlange strijd met overheidsinstanties, zorgverzekeraar, gerechtsdeurwaarders en uiteindelijk zelfs politie.
Elk systeem zorgt ervoor dat het systeem op zich de menselijkheid steeds verder laat vervagen of zelfs volledig buitenspel zet. De mensen die de taken uitvoeren waardoor dat specifieke systeem overeind blijft hebben dat meestal niet door. Hen wordt immers verteld dat ze het juiste doen door het systeem te volgen. Het meest gebruikte antwoord van deze mensen is dan ook altijd ‘we moeten ons werk doen en doen wat ons opgedragen is’. Ook al barst het uit z’n voegen van het onrecht.
John liep op alle mogelijke vlakken tegen deze muren op omdat de situaties waar hij mee te maken had unieker waren dan de meeste. Waar er ooit 50% ‘eigen schuld’ was dat er een eerste dominosteentje omviel, was hij vervolgens jarenlang alleen nog maar aan het rennen, vliegen en vechten om cruciale dominosteentjes proberen weg te krijgen. Waar er op de hoofdweg eentje met moeite weg gehaald kon worden ging er in een zijpad weer eentje om. Dat zijpad veranderde in tweede hoofdweg die ook weer zijpaden ontwikkelden zodra er cruciale steentjes werden weggehaald. Een doolhof ontwikkelde zich. Ambtenaar na ambtenaar verontschuldigde zich al schouderophalend dat zij gebonden waren aan regels en dat er geen andere oplossingen waren dan de regels te volgen. Het meest frustrerende voor John was dat die oplossingen er wel waren, maar dat systemen en het opvolgen van orders die oplossingen niet toe lieten.
Gezien de jarenlange uitzichtloze situatie, de zorg voor een gezin, de lichtelijke minachting door onwetendheid van z’n omgeving, chronisch gebrek aan geld omdat dat steeds weer afgepakt werd en dus ook het gebrek aan eten, en ondertussen een loodzware strijd tegen ordervolgers ambtenaren en systemen, liet John zich toch niet verleiden om weg te zakken in het meest logische scenario: drank, drugs en zelfdestructie. Die wegen waren namelijk wel volledig toegankelijk. John besloot te leren wat hij kon over mensen, met zijn inmiddels uitgebreide ervaring in het interacteren met de meest diverse soorten mensen. Waarom denkt iemand zoals die denkt, doen ze wat ze doen, en waarom begrijpen mensen elkaar niet.
John dwong zichzelf jarenlang dag in dag uit om weer op te staan na elke nieuwe klap. Hij eiste van zichzelf te leren begrijpen waarom de ander in al z’n onwetendheid die klap uitdeelde. Hij weigerde het bijltje erbij neer te gooien en vond steeds weer de kracht in zichzelf die hij nodig had om verder te komen. Hij besteedde elke dag minimaal een uur training aan zichzelf om z’n grenzen te verleggen. Grenzen zitten namelijk in het hoofd. Het lichaam is tot onmeetbare dingen in staat. Elke dag vierde hij die kleine overwinning. Zelfs als het die dag minder ging dan de vorige, dan was het uiterste eruit halen voor die dag toch een overwinning.
John besloot zich uit te gaan spreken. John besloot iedere ambtenaar, deurwaarder, vertegenwoordiger van een instantie of welk mens dan ook op een scherpe maar beleefde manier elke keer weer duidelijk te maken waar zij aan meewerken en wat de schade is voor een gezin, wat de schade is voor de kinderen, die zij kwaad aandoen met het opvolgen van orders en het volgen van systemen. Zij trekken mensen het duister in. Zij blazen elke keer weer de zwakke lichtjes uit die mensen op volle kracht proberen aan te steken.
De kracht die het kost om iets aan te steken in de wind, het gemak waarmee de wind een zwak vlammetje kan laten uitdoven. Dat is de realiteit waar je mee te maken hebt. Als je leert hoe energie werkt dan ga je het vermogen ontwikkelen om gebruik te maken van die wind om vervolgens steekvlammen te veroorzaken. Woorden dringen door. Dezelfde woorden elke keer herhalen heeft impact. Of je er nou in geloofd of niet. Mensen die gewend zijn geen tegenspraak te krijgen omdat eigenlijk iedereen altijd maar accepteert dat zij hun werk moeten doen, die kun je wakker schudden door de gevolgen van hun daden aan hen te tonen. Zodra dat in hun bewustzijn gebracht is kan dat niet meer zomaar weg. Dat is de kracht van het uitspreken van woorden.
John begon te merken dat hoe meer hij dit deed, hoe meer begrip en realisatie er kwam vanuit de andere kant. Eerst niet, maar na herhaling wel. Dat heeft er uiteindelijk in geresulteerd dat er beter werd gekeken naar de problemen die er speelden en uiteindelijk hebben mensen die normaal nooit zo heel hard liepen laat staan verder keken, door het spelen met de regels het voor mekaar gekregen dat er rechtvaardigheid kwam. In plaats van nog vele jaren moeten strijden tegen de wind in, was de wind in z’n voordeel gedraaid. John was blijven geloven in de menselijkheid van de mens, door te blijven geloven in z’n eigen menselijkheid en die te gebruiken.
Mensen weten niet wat ze niet weten. Je weet niet zomaar hoe iemand geprogrammeerd is, waarom die denkt zoals die denkt, waarom die doet zoals die doet. Je kunt er dus ook niet zomaar van uitgaan dat ze besef hebben van hetgeen ze veroorzaken met hun acties. Daarom is het van groot belang dat je elke keer weer die gevolgen uitspreekt. Richt je tot de menselijkheid in de mens. Ook al zul je de eerste paar keer steeds weer bot vangen. Als alleen jij het zegt zal het nog niet diep landen, maar als iemand die bijvoorbeeld voor de overheid werkt van elke klant hetzelfde hoort: de gevolgen van hun daden, dan is de kans op verandering enorm groot. Iemand wil namelijk niet graag verantwoordelijk zijn voor het leed van een ander, maar ze moeten wel tot het inzicht gebracht worden dat zij daar actief aan bijdragen.
Als je ondanks de ellende waar je in terecht bent gekomen, en ondanks je zware strijd en het onrecht wat je aangedaan wordt, toch steeds weer opzoek durft te gaan naar de menselijkheid in de ander door de menselijkheid in jezelf te gebruiken, dan bereik je altijd wat. Laat je nooit tegenhouden om je uit te spreken.
John heeft regelmatig op het punt gestaan om ‘nekken te breken’ of mensen op een andere manier terug te laten voelen wat ze hem aandeden. Dat was hem makkelijk af gegaan. Maar mensen die je leven vergallen zonder dat direct te beseffen zo rustig mogelijk blijven benaderen is ook een ontzettende opgave. Helemaal rustig lukte dat ook niet altijd. Toch heeft hij zichzelf altijd in de hand weten te houden want een strijd tegen het kwaad kan er heel makkelijk voor zorgen dat je overgenomen wordt door dat kwaad. En meestal ga je dan verliezen. Je moet gebruik maken van het kwaad om het goede te voeden. En je weet van binnen altijd wat het goede is. Het beste wat John kon doen was investeren in zichzelf. Kennis opdoen maar bovenal leren om de ander te begrijpen. Want door in het perspectief van de ander te stappen ligt jouw mogelijkheid de ander te bereiken. En van daaruit gaat alles vanzelf.