Een Indiaanse grootvader sprak met zijn kleinzoon over hoe hij zich voelde.
Hij zei: “Ik voel alsof er twee wolven in mijn hoofd vechten”. De ene wolf is een gemene, angstige, onzekere, dwangmatige en paniekerige wolf. De andere wolf is een rustige, zelfverzekerde, liefhebbende wolf met heel veel overgave en compassie.
De kleinzoon vroeg hem: “welke wolf in uw hoofd zal het gevecht winnen?” De grootvader antwoordde hem: “de wolf die ik voedsel (aandacht) geef.”
Het verhaal van de twee wolven is er in vele varianten. De les is steeds weer dezelfde: alles wat je aandacht geeft groeit. De afgelopen jaren heb ik veel onderzoek gedaan naar paniek- en angstaanvallen. Dat kwam omdat ik steeds vaker mensen tegenkwam die daar last van hadden, en ik er zelf ook tegenaan heb gezeten. Ik moest en zou weten wat het precies was, en vooral wat je er aan kon doen. En zoals ik altijd doe als ik iets wil weten, ben ik er vol ingedoken. Na een lange zoektocht door het oerwoud van informatie ben ik uiteindelijk tot de conclusie gekomen dat het meeste wat aangeraden wordt niet werkt. Je komt daar pas achter als je mensen spreekt die hier echt met grote regelmaat last van hebben, en al die goedbedoelde adviezen al tig keer geprobeerd hebben zonder resultaat. Toch kun je er wel degelijk wat aan doen. Maar laten we eerst even helder krijgen wat dat nou precies is een paniekaanval.
Een paniek aanval is een serieuze kwestie die men niet moet onderschatten. Wie een paniekaanval krijgt denkt letterlijk dat die dood gaat. Het komt plotseling op zonder dat je daar controle over hebt. Plotseling spelen er allemaal lichamelijke klachten op zoals hartkloppingen, benauwdheid, pijn op de borst, duizeligheid, wazig zien, droge mond, zweten, trillen enzovoorts. Je kunt niet meer op je benen blijven staan en het kan lijken alsof je los van je lichaam komt. Je denkt dat je flauw gaat vallen en bent serieus bang dat je dood gaat. Iedereen kan een paniekaanval krijgen, niemand uitgezonderd. Deze ervaring is zo heftig dat mensen situaties waarin ze de paniekaanval kregen gaan vermijden. Het probleem daarvan is dat dat niet helpt omdat het probleem niet de situatie is, het probleem zit in jezelf. De kans is ook groot dat als je er niets aan doet en alleen maar gaat vermijden, je steeds vaker op willekeurige plaatsen een aanval kan krijgen. Het gaat van kwaad tot erger.
Onderliggende oorzaken hebben vooral met spanningen stress te maken. Dit kan door trauma uit het verleden zijn, maar ook door teveel hooi op je vork te hebben. Hoe dan ook is de eerste keer dat je een paniekaanval krijgt vooral een waarschuwing van het lichaam, wat aangeeft dat het tijd is om op de rem te trappen. Ik zeg bewust dat de eerste keer een teken van het lichaam zelf is. Wanneer iemand eenmaal zo’n aanval heeft gehad en weet dat het een paniekaanval was, kan er een vervelend fenomeen ontstaan wat ‘angst voor de angst’ heet. Men wordt bang om een aanval te krijgen. Doordat die angst gaat groeien ga je juist aanvallen krijgen. Zo kom je in een angstspiraal terecht waar je heel moeilijk nog uitkomt. Dokters schrijven in deze gevallen vaak kalmerende middelen voor, en die werken. Echter is daarmee het probleem niet opgelost.
In mijn zoektocht stuitte ik op een paar video’s van Wijnand van Dam. Een man die een leven lang ervaring heeft met angst en paniekaanvallen, alles overwon, en nu een praktijk heeft waar hij mensen helpt met deze problemen. Wat mij direct opviel was dat ook deze man weer buiten de gebaande paden durft denken. Dat verklaard wat mij betreft ook zijn succes met zijn cliënten. Ik las enkel positieve verhalen van mensen die dankzij hem steeds meer de grip op hun leven terug kregen, waar de reguliere zorg dat niet voor elkaar kreeg. Sommigen hadden al vele jaren versleten bij psychologen en allerlei therapieën doorlopen. Zonder resultaat.
Na alles wat ik al geleerd had over angst en paniekaanvallen kon ik snappen waarom zijn methode werkt. van Dam leert mensen om zich over te geven aan de situatie. Als je een paniekaanval voelt opkomen dan is het allerbelangrijkste op dat moment dat je accepteert dat het gebeurt en je overgeeft. Dat klinkt heel gek, maar is heel logisch. Op het moment dat je gaat vechten tegen je aanval wordt het erger. Jouw mind creëert deze angst zelf. Je mind is dus bezig met die angst steeds groter maken, en je lichaam reageert daarop. Jouw mind kan maar met één ding tegelijk bezig zijn, en als jij alle aandacht stopt in het vechten tegen de aanval dan geef je dus de aanval voeding en maak je het erger. Accepteren dat het komt en overgeven aan de situatie. ‘Kom maar op’ zeg je dan tegen jezelf. Dat is de snelste manier om weer uit de aanval te komen. Er is dan namelijk geen angst meer. Tip twee is om één iemand in vertrouwen te nemen die je altijd kan bellen als het zover is. Zodra je een aanval voelt opkomen en je gaat in je telefoon degene opzoeken waarmee je afgesproken hebt te kunnen bellen, zal in 9 van de 10 gevallen de aanval al weer afzwakken. Je hebt de situatie geaccepteerd, je weet nu dat je heel snel iemand aan de lijn gaat krijgen die je vertrouwt, en dat is genoeg om weer in normale toestand terug te komen.
Meebewegen en de energie van de tegenstander gebruiken in je voordeel is een principe wat in oosterse vechtkunsten ook veel toegepast wordt. Met name aikido. De beroemde uitspraak van Bruce Lee ‘be water my friend’ heeft daar ook mee te maken. Weerstand bieden kost onnodig veel energie, en werkt vaak averechts. Dat is in bijna alles zo in het leven. Beter is het om mee te gaan met de stroom en dat in je voordeel laten werken. Dat betekent dus absoluut niet dat je je weerloos overgeeft en niets doet. Het betekent dat je de situatie ombuigt in jouw voordeel en daardoor de controle blijft houden.
Uiteindelijk creëer je alles zelf, zeker in het geval van paniek en angst. En dat geeft niet want dat is juist goed om te weten. Als jij weet dat jij dit zelf creëert, weet je ook dat je het zelf kan oplossen. Natuurlijk zul je in de basis moeten gaan zorgen dat je meer rust in je leven bouwt. Maar dat is niet altijd direct mogelijk. Deze twee korte tips lijken eigenlijk te simpel om waar te kunnen zijn, gezien de ernst en complexheid van het probleem. Maar toch werkt het fantastisch. Je zou zelfs tijdens het acceptatieproces, het ‘kom maar op’ zinnetje en pakken van je telefoon, eens kunnen proberen te lachen om jezelf. Vaak lukt dat en is het in één klap over met de aanval.
Welke wolf in jouw hoofd zal het gevecht winnen? Het antwoord: de wolf die je voedsel (aandacht) geef. Je bent niet overgeleverd aan je mind. Hersenen denken in richtingen. Als je wil dat je hersenen iets niet doen, dan moet je je er geen enkele aandacht aan besteden en de controle pakken door het over te nemen en ze een andere richting op te sturen. De richting die jij wil. Het is dat simpele roze olifant verhaal. Alles wat je ziet, voelt, ruikt, proeft, en hoort wordt altijd eerst geregistreerd voordat je snapt waar het over gaat. Dat is wat hersenen doen. Wil je iets niet, dan werkt ‘er niet aan denken’ niet, als je tegen jezelf zegt dat je er niet aan moet denken. Het gebeurt dan namelijk automatisch toch. Wil je dus iets niet, stuur je mind een andere richting op. Dat werkt altijd.
Mocht je last hebben van paniekaanvallen, en heb je echt niemand die je kan bellen wanneer het fout gaat. Neem dan contact op via info@bureaubackup.nl. We kunnen zorgen dat je wél iemand hebt die je kan bellen op die cruciale momenten, en zoals eerder gezegd is alleen dat idee al vaak genoeg om een aanval te stoppen. Pak die controle terug over je mind. Iedere keer dat je slaagt ben je weer een stapje dichter bij de overwinning.